Tính đến thời điểm hiện tại, tổng số lưu học sinh Lào đang học tập tại các cơ sở giáo dục và đào tạo Việt Nam là 5.234 người, trong đó gần 2.000 người thuộc diện được học bổng của hai Chính phủ. Tổng số lưu học sinh Campuchia khoảng 550 người, người trong đó 100 người theo diện học bổng, ngoài ra Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng tiếp nhận 10 lưu học sinh Campuchia là con em của cán bộ, nhân viên đại sứ quán Campuchia tại Việt Nam…
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc hỗ trợ, hợp tác đào tạo các lưu học sinh của hai nước Lào, Campuchia là một trong những mục tiêu và nhiệm vụ quan trọng bởi đây là những nước láng giềng, có mối quan hệ hữu nghị hợp tác đặc biệt với Việt Nam.
Tuy nhiên, sau thời gian thực hiện các quy định tại Thông tư 16/2006 và Thông tư 41/2008 của Bộ Tài chính, đã xuất hiện nhiều bất cập, không phù hợp với thực tế về định mức chi và nội dung chi đào tạo đối với lưu học sinh Lào và Campuchia đang học tập tại Việt Nam.
Cụ thể, hiện định mức trần học phí bậc đại học từ năm 2008 đến nay tăng 97%, những yếu tố tác động đến học bổng như giá điện, nước, xăng dầu cũng tăng đáng kể. Xét mức tăng như vậy, mức chi cho lưu học sinh tại các thông tư đã lạc hậu so với tình hình biến động giá cả hiện nay.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị trong thời gian tới, Chính phủ xem xét tăng 100% định mức chi tối thiểu tương ứng cho mỗi cấp học được nhận học bổng trực tiếp.
Đối với kinh phí do nhà trường quản lý để chi đào tạo cho học sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất tách riêng định mức phục vụ chi phí đào tạo và định mức phục vụ chi phí cho lưu học sinh quốc tế với mức tăng 100%. Đồng thời, tăng chi phí cho đào tạo, giảng dạy là 45% cho một suất chi đào tạo.
Về cách thức cấp phát kinh phí đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị, trong thời gian tới, đưa toàn bộ kinh phí đào tạo lưu học sinh Lào, Campuchia được cân đối trong dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đối với nhiệm vụ đào tạo lưu học sinh giao cho các trường trực thuộc Bộ, thực hiện phân bổ kinh phí từ Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đối với nhiệm vụ đào tạo lưu học sinh diện hiệp định giao cho các trường không trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo có trách nhiệm thực hiện ký kết hợp đồng đào tạo đối với các cơ sở đào tạo này.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, những đề xuất của các hội hữu nghị Việt Nam, Campuchia, Lào và các trường về việc tăng mức chi cho các đối tượng này là hợp lý. Cho tới nay, các lưu học sinh hai nước được đào tạo ở Việt Nam khi về nước đã đáp ứng tốt yêu cầu công việc, nhiều người hiện đang giữ những trọng trách, cương vị quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của hai nước, góp phần quan trọng trong việc xây dựng và củng cố tình đoàn kết giữa 3 nước.
Thống nhất với quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo về điều chỉnh mức chi cho lưu học sinh Lào và Campuchia, Phó Thủ tướng đề nghị ưu tiên tăng mức học bổng cho lưu học sinh Lào và Campuchia, tiếp đó là tăng mức chi ngân sách đối với các trường có lưu học sinh. Trong 6 tháng cuối năm, cần phải tăng mức chi 30% cho nhóm đối tượng này.
Đồng thời, Phó Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo gấp rút rà soát lại chất lượng đào tạo đối với lưu học sinh Lào, Campuchia, đặc biệt là trình độ về ngôn ngữ tiếng Việt, chậm nhất trong tháng 4/2012, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Đề án nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Việt cho lưu học sinh Lào, Campuchia.
Cũng trong tháng 4/2012, cần xây dựng cơ chế xác định chuẩn đầu ra đối với lưu học sinh Lào, Campuchia.